De dood; het liefst houden we onze basisschooldeuren voor hem gesloten. Er zijn ten slotte leukere thema’s te bedenken om met leerlingen te bespreken. En toch kunnen we de dood niet altijd buiten de school houden, en dat zouden we eigenlijk ook niet moeten willen. School is een plek waar geleerd wordt over het leven, en de dood hoort daar ook bij. Met verdriet en verlies omgaan is een vaardigheid die kinderen moeten leren, net als samenwerken, omgaan met teleurstellingen en dergelijke.
Soms heb je als school geen keus, dan slaat het noodlot toe en komt de school door bijvoorbeeld het overlijden van een leerkracht of leerling niet onder het thema uit. Kinderen moeten dan begeleid worden om die zware gebeurtenis een plek te geven.
Meestal dient het thema de dood zich minder heftig aan; door het overlijden van een huisdier, een buurvrouw of opa of oma van een leerling. Zulke momenten zijn goed om het thema op een minder beladen manier bespreekbaar te maken.
Het Bakje Troost is bedoeld om bij beide gevallen een uitnodiging en handreiking te zijn voor leerkrachten op de basisschool om de dood, verlies, rouw en troost in de klas bespreekbaar te maken, en om zo leerlingen sterker te maken om verliezen waar ze in het leven mee te maken zullen krijgen, te kunnen dragen.
Het hoofdbestanddeel van het Bakje Troost is een set troostkaarten die docenten kunnen ondersteunen bij het bespreken en begeleiden bij rouw en verlies. De kaarten zijn verdeeld in zes thema's. Deze lopen van het overlijden van een huisdier tot het overlijden van een klasgenootje of leraar. Daarnaast is er een thema Algemeen over de dood, die gebruikt kan worden als het thema behandeld wordt zonder dat daar een overlijden de rechtstreekse aanleiding voor is. Ook kunnen deze kaarten heel goed dienst doen als wat algemenere aanvulling op de kaarten die over en specifiek verlies gaan. Ze zijn bijvoorbeeld geschikt om een tijdje na het overlijden van iemand nog eens wat algemener over het onderwerp dood te spreken.
Elk thema heeft verschillende soorten kaarten. Een handreiking voor de leerkracht, waarin beknopt een aantal dingen benoemd worden die handig zijn om in de gaten te houden als je de leerlingen wil begeleiden bij het betreffende overlijden. Hierbij is ervan uitgegaan dat de dood vaak onverwacht komt en de tekst dus snel moet kunnen worden gelezen om de meest essentiële aandachtspunten eruit te kunnen halen. Deze handreiking is geschreven om naast het eventuele rouwprotocol van school te gebruiken; in het protocol staan de praktische richtlijnen van wat moet gebeuren. Dit Bakje Troost is meer bedoeld om kinderen te kunnen ondersteunen bij de verliesverwerking.
Elk thema bevat ook gedichten en verhalen, deze kunnen worden voorgelezen, en kunnen vervolgens het uitgangspunt zijn voor een gesprek over het onderwerp of een inspiratie om kinderen zelf een gedicht of verhaal te laten schrijven over het onderwerp. Ook kunnen ze gebruikt worden voor herinnerings- en afscheidsdiensten.
Daarnaast zijn er kaarten met werkvormen, deze dienen als inspiratie om niet alleen te praten over het onderwerp maar ook actief met het thema in de klas aan de slag te gaan. Het eindproduct kan individueel voor de kinderen zijn, maar het kan ook iets zijn dat gegeven wordt aan het getroffen gezin om namens de hele klas een beetje troost te bieden.
Ook zijn er kaarten bijgevoegd met boekentips en films en filmpjes die aansluiten bij het betreffende onderwerp.
Het Bakje Troost bevat naast de kaarten per thema ook een laatje. Hierin zitten fotokaarten met informatie over verschillende onderwerpen waar kinderen bij een uitvaart mee te maken kunnen krijgen. Deze kunnen gebruikt worden om kinderen op een uitvaart voor te bereiden, of om kinderen te laten vertellen over een uitvaart die ze hebben bijgewoond. Ook zijn in het laatje filosofiekaartjes te vinden die gebruikt kunnen worden om met de klas te praten over de dood, het leven na de dood en verdriet. Daarnaast zit er ter inspiratie een klein troostdoosje in met een zorgenpoppetje.
